Wielowieś i Sieroty.
Maj 2007.
Ostatnie moje wyjazdy rowerowe to w przeważającej części Rudy Raciborskie - albo do Rud, albo przez Rudy.
Tym razem postanowiłem że wyjadę z Gliwic w drugą stronę, na północ. Upał straszny ostatnimi dniami a północna okolica Gliwic ma to do siebie że lasów tu zdecydowanie mniej niż w stronę południową. Ale twardym trzeba być, nie "mnientkim".
Jadę przez Szałszę do Ziemięcic i dalej do Kamieńca. W Kamieńcu skręcam do Księżego Lasu - podjazd długi i monotonny. Dojeżdżam do wsi i robię pierwszy popas pod zabytkowym kościołem.
Dalsza moja droga wiedzie przez Jasionę i Wojskę do Wielowsi. Przed wsią skręcam w pola by zobaczyć kirkut. Potem jeszcze, już we wsi, kościół, budynek dawnej synagogi, pałac - trochę tego jest. Do Sierot jadę lekko okrężnie przez Gajowice. W Sierotach znów kościół-zabytek. Mylnymi drogami przez pola do Zacharzowic - do następnego zabytkowego kościoła. Do Gliwic wracam przez Pyskowice.
Wycieczka praktycznie po asfaltach, jak się okazało ciężko jest coś kombinować przez pola bowiem utwardzone drogi zbyt się narzucają swoją oczywistością a polne nierzadko są przeorane i zapomniane.
W sumie wyszło tego lekko ponad 65 kilometrów, ale za sprawą duchoty dość męczących.
Kościół w Księżym Lesie.
Po raz pierwszy miejscowość Księży Las wzmiankowana jest już w 1302 roku, kiedy to papież Bonifacy VIII przekazał tę wioskę pod opiekę cystersom z Jemielnicy. Pierwszy kościół pw. św. Michała Archanioła jest wymieniony w dokumentach z 1447 roku. Istniejący do dnia dzisiejszego drewniany, późnogotycki, orientowany kościół, do którego dobudowano w 1905 r. murowaną kruchtę, pochodzi z 1499 roku.
Kirkut w Wielowsi.
Żydzi przybyli do Wielowsi w połowie XVII wieku. Gmina żydowska została założona przez przybyłego z polski Żyda Jonatana Blocha i dała początek, jako macierzysta, gminom żydowskim w Toszku i Pyskowicach. Kres bytności Żydów w Wielowsi dała "Kristallnacht" w roku 1938. Dziś pozostały jedynie materialne ślady dziedzictwa kulturowego wielowiejskich Żydów: budynek synagogi i kirkut.
Synagoga istniała w latach 1771-1938 - do dziś istnieje, choć pełni już inne funkcje budynek w którym się mieściła. Kirkut został założony pod koniec XVII wieku, pierwszego pochówku dokonano w roku 1694. Na cmentarzu są pochowani Żydzi nie tylko z Wielowsi ale także z okolicznych miejscowości, w tym z Pyskowic i Toszka.
Położony w malowniczym zagajniku, około 600 m od drogi do miejscowości Wojska, kirkut jest dziś uporządkowany staraniem uczniów miejscowej szkoły podstawowej i mieszkańców wsi.
Na cmentarzu do dziś zachowało sie 250 macew w tym najstarsza z nich, z roku 1722 macewa Jonatana Blocha, założyciela gminy. Zwiedzając kirkut podziwiać można różne płaskorzeźby: menory, złamane świece, błogosławiące dłonie, palmy, ptaki, jelenie i inne. Symbolika ta pozwala na określenie, kto w danym miejscu został pochowany. Na terenie nekropolii rosną cztery pomnikowe dęby o imionach Jonatan, Beracha, Król Dawid i Król Salomon.
Droga do Sierot.
Z Wielowsi pojechałem do Sierot. Jednak nie najprostszą drogą lecz przez Gajowice. Upał i duchota osiągnęly wtedy swoje apogeum. Na burzę się tylko zbierało, bezskutecznie zbierało...
Kościół parafialny p.w. Wszystkich Świętych w Sierotach.
Sierocka parafia powstała z początkiem XIII wieku, pierwsze wzmianki w dokumentach pochodzą z roku 1299. Od początku Sieroty stanowiły samodzielną parafię, do której należały Chwoszcz i Zacharzowice. Pod koniec XVI w. kościół został przejęty przez protestantów i dopiero w 1629 r. zwrócony katolikom.
Obecny kościół zbudowano w 1479 roku, jako w całości kamienny. Dzisiejsza, drewniana nawa pochodzi z roku 1707 kiedy to została wybudowana w miejscu wypalonej siedem lat wcześniej nawy kamiennej. Drewniana wieża została postawiona w roku 1770.
Kościół filialny p.w. Świętego Wawrzyńca w Zacharzowicach.
Zbudowany został około roku 1580. Pod koniec XVI w. zajęty przez protestantów, zaś w 1629 r., podobnie jak kościół parafialny w Sierotach, zwrócony katolikom.
Budowla o konstrukcji zrębowej z dachem krytym gontami, od zachodu wieża czołowa.
Wewnątrz świątyni drzwi z okuciami z XVI wieku oraz polichromia i wyposażenie z XVIII wieku.
Ostatnie moje wyjazdy rowerowe to w przeważającej części Rudy Raciborskie - albo do Rud, albo przez Rudy.
Tym razem postanowiłem że wyjadę z Gliwic w drugą stronę, na północ. Upał straszny ostatnimi dniami a północna okolica Gliwic ma to do siebie że lasów tu zdecydowanie mniej niż w stronę południową. Ale twardym trzeba być, nie "mnientkim".
Jadę przez Szałszę do Ziemięcic i dalej do Kamieńca. W Kamieńcu skręcam do Księżego Lasu - podjazd długi i monotonny. Dojeżdżam do wsi i robię pierwszy popas pod zabytkowym kościołem.
Dalsza moja droga wiedzie przez Jasionę i Wojskę do Wielowsi. Przed wsią skręcam w pola by zobaczyć kirkut. Potem jeszcze, już we wsi, kościół, budynek dawnej synagogi, pałac - trochę tego jest. Do Sierot jadę lekko okrężnie przez Gajowice. W Sierotach znów kościół-zabytek. Mylnymi drogami przez pola do Zacharzowic - do następnego zabytkowego kościoła. Do Gliwic wracam przez Pyskowice.
Wycieczka praktycznie po asfaltach, jak się okazało ciężko jest coś kombinować przez pola bowiem utwardzone drogi zbyt się narzucają swoją oczywistością a polne nierzadko są przeorane i zapomniane.
W sumie wyszło tego lekko ponad 65 kilometrów, ale za sprawą duchoty dość męczących.
Kościół w Księżym Lesie.
Po raz pierwszy miejscowość Księży Las wzmiankowana jest już w 1302 roku, kiedy to papież Bonifacy VIII przekazał tę wioskę pod opiekę cystersom z Jemielnicy. Pierwszy kościół pw. św. Michała Archanioła jest wymieniony w dokumentach z 1447 roku. Istniejący do dnia dzisiejszego drewniany, późnogotycki, orientowany kościół, do którego dobudowano w 1905 r. murowaną kruchtę, pochodzi z 1499 roku.
Kirkut w Wielowsi.
Żydzi przybyli do Wielowsi w połowie XVII wieku. Gmina żydowska została założona przez przybyłego z polski Żyda Jonatana Blocha i dała początek, jako macierzysta, gminom żydowskim w Toszku i Pyskowicach. Kres bytności Żydów w Wielowsi dała "Kristallnacht" w roku 1938. Dziś pozostały jedynie materialne ślady dziedzictwa kulturowego wielowiejskich Żydów: budynek synagogi i kirkut.
Synagoga istniała w latach 1771-1938 - do dziś istnieje, choć pełni już inne funkcje budynek w którym się mieściła. Kirkut został założony pod koniec XVII wieku, pierwszego pochówku dokonano w roku 1694. Na cmentarzu są pochowani Żydzi nie tylko z Wielowsi ale także z okolicznych miejscowości, w tym z Pyskowic i Toszka.
Położony w malowniczym zagajniku, około 600 m od drogi do miejscowości Wojska, kirkut jest dziś uporządkowany staraniem uczniów miejscowej szkoły podstawowej i mieszkańców wsi.
Na cmentarzu do dziś zachowało sie 250 macew w tym najstarsza z nich, z roku 1722 macewa Jonatana Blocha, założyciela gminy. Zwiedzając kirkut podziwiać można różne płaskorzeźby: menory, złamane świece, błogosławiące dłonie, palmy, ptaki, jelenie i inne. Symbolika ta pozwala na określenie, kto w danym miejscu został pochowany. Na terenie nekropolii rosną cztery pomnikowe dęby o imionach Jonatan, Beracha, Król Dawid i Król Salomon.
Droga do Sierot.
Z Wielowsi pojechałem do Sierot. Jednak nie najprostszą drogą lecz przez Gajowice. Upał i duchota osiągnęly wtedy swoje apogeum. Na burzę się tylko zbierało, bezskutecznie zbierało...
Kościół parafialny p.w. Wszystkich Świętych w Sierotach.
Sierocka parafia powstała z początkiem XIII wieku, pierwsze wzmianki w dokumentach pochodzą z roku 1299. Od początku Sieroty stanowiły samodzielną parafię, do której należały Chwoszcz i Zacharzowice. Pod koniec XVI w. kościół został przejęty przez protestantów i dopiero w 1629 r. zwrócony katolikom.
Obecny kościół zbudowano w 1479 roku, jako w całości kamienny. Dzisiejsza, drewniana nawa pochodzi z roku 1707 kiedy to została wybudowana w miejscu wypalonej siedem lat wcześniej nawy kamiennej. Drewniana wieża została postawiona w roku 1770.
Kościół filialny p.w. Świętego Wawrzyńca w Zacharzowicach.
Zbudowany został około roku 1580. Pod koniec XVI w. zajęty przez protestantów, zaś w 1629 r., podobnie jak kościół parafialny w Sierotach, zwrócony katolikom.
Budowla o konstrukcji zrębowej z dachem krytym gontami, od zachodu wieża czołowa.
Wewnątrz świątyni drzwi z okuciami z XVI wieku oraz polichromia i wyposażenie z XVIII wieku.
Komentarze
Prześlij komentarz
Wpisz swój komentarz...