Pantyrpass - Przełęcz Legionów

"Fragment z przejścia II Brygady L. P z Węgier do Galicji dn 21 października 1914 r. przez przełęcz Pantyrską (spopularyzowaną pod nazwą: "Pantyrpass").

"Dla zaskoczenia Rosjan, którzy rozgospodarowawszy się już w Galicji, nie mogli obawiać się, według ludzkich rachub, żadnej akcji zbrojnej od tej strony najbardziej niedostepnych Karpat - II Brygada wybudowała przez szczyt Rogodzy (1135 m) sławną "Drogę Legjonów" (w 53 godzinach pracy na przestrzeni 6 km, przez przepaście i potoki, przy użyciu 3660 m3 okrąglaków i rzuceniu 14-stu mostów łącznej długości 227 m). Historyczną tę drogę przeszedłszy, rozpoczęła pierwsze ważniejsze operacje wojenne (Rafajłowa, Zielona, Nadwórna, Mołotków)."

"Na fotografji widać sławny krzyż, wzniesiony przez Brygadę z napisem:

Młodzieży polska patrz na ten krzyż,
Legjony polskie dźwignęły go wzwyż.
Przechodząc góry, lasy i wały,
Do Ciebie, Polsko i dla Twej chwały.

Słowa ułożył legjonista-piechur, z zawodu pomocnik rzeźnika, Adam Szania."

"Na fotografji widać (w środku, w rozwianym płaszczu) ówczesnego austrjackiego komendanta Legjonów generała Durskiego."

"Szczegół drogi na przełęcz Pantyrską u stóp pierwszego wzniesienia po stronie węgierskiej. Droga rozpoczyna się mostkiem przerzuconym przez wyrwę i opartym na kobylicach, poczem przechodzi na pomost sklecony z okrąglaków. Pomosty takie tworzyły znaczną część całej drogi."

Całość zaczerpnięta została z księgi pamiatkowej "Dziesięciolecie Polski Odrodzonej 1918-1928" wydanej w roku 1928 nakładem "Ilustrowanego kuryera codziennego", "Światowida", "Na szerokim świecie". Rozdział "Pogląd na dzieje Polski od roku 1914", z którego pochodzą fotografie i przytoczony tekst, jest autorstwa dr Stanisława Zakrzewskiego.