Kościół św. Józefa w Zabrzu.

Modernistyczne cacko w środku czarnego Śląska. Jeden z najciekawszych i najpiękniejszych kościołów okresu międzywojennego, na Górnym Śląsku i  być może w całej obecnej Polsce.
Dotrwał do dnia dzisiejszego w stanie niezmienionym. Burzliwa historia oszczędziła mu zniszczeń i nieprzemyślanych modernizacji.

Kościół to jeden z ciekawszych przykładów architektury modernistycznej na Górnym Śląsku. Autorem projektu jest Dominikus Böhm z Kolonii. Świątynie projektowane przez Böhma mają specyficzny klimat, zarówno w warstwie materialnej (surowy monumentalizm, rzetelna konstrukcja oraz szczerość w zastosowaniu materiałów) jak i niematerialnej (wpływ na emocje odbiorców, stosowanie symboliki, gra światłem). Architekt zastosował w projekcie kościoła wiele cytatów z historii, m.in.:

• symbolika światła jako emanacji Boga,


• symbolika liczb świętych (katedry średniowiecza) (7, 12, 33, 40),


• plac wejściowy do kościoła „paradisus” – podobne place znajdowały się przed starochrześcijańskimi bazylikami,


• fasada – rzymskie bramy (brama do nieba) lub akwedukt – woda życia,


• przejście od „profanum” do „sacrum” – święta brama (porta sacra) – obmycie – oczyszczenie z grzechów,


• metafora drogi życia – wydłużona nawa kościoła, której towarzyszy 7 okien witraży z siedmioma sakramentami w witrażach,


• chrzcielnica u podstawy wieży u wejścia do świątyni – motyw oczyszczenia u progu „świętej drogi” na drodze chrześcijanina do zbawienia, nieba – (symbolicznie wieża i spiralne schody).

Dominikus Böhm uważał, że architekt powinien projektować obiekt całościowo, począwszy od bryły, formy przestrzeni, aż po wyposażenie i detal (Böhm był również twórcą wnętrz, mebli, witraży, mens ołtarzowych). Kościół zaprojektowany został na planie łuku, projektant nawiązuje tutaj do starożytnych budowli rzymskich oraz świątyń wczesnochrześcijańskich. Zbudowany został z cegły, mur jest nieotynkowany. Cegły są w różnych odcieniach, o zróżnicowanym stopniu wypalenia i zostały celowo sprowadzone z różnych cegielni. Fronton przedstawia potrójny rząd arkad (powtarza się on w otworach wieży, wewnętrznym obejściu i w oknach). Fronton arkad rozpostartych pomiędzy dwiema surowymi, płasko zwieńczonymi wieżycami kojarzy się z wyglądem rzymskich akweduktów. W dużych oknach po stronie zachodniej znalazły się witraże w ciemnych kolorach i przedstawiają sakramenty święte, a okna po stronie wschodniej świątyni dają niewielkie ilości światła. Najjaśniejsze miejsce kościoła to część ołtarza głównego, który uniesiony jest wysoko nad posadzkę nawy. Witraż - „Najświętszy Sakrament” - zaprojektowany został w 1942 roku. W 1957 roku umieszczono w prezbiterium witraż „Świętej Rodziny”. ( za Wikipedią)

Nie będę się rozpisywał o kościele Świętego Józefa w Zabrzu, w internecie jest sporo materiałów i informacji o historii i architekturze tej świątyni. Nie będę więc powielał już przez kogoś spisanych informacji. Dla tych, którzy chcą dowiedzieć się więcej zamieszczam jedynie krótki "wyciąg" linków:

• Wikipedia,


• strona parafii św Józefa w Zabrzu,


• Dziedzictwo.ekai,