Dwa Święte Dymitry.

U południowego podnóża Jaworzyny Krynickiej, we wschodniej części Beskidu Sądeckiego, w dolinie potoku Szczawnik spływającego do Popradu leżą dwie wsie: Złockie i Szczawnik. Wsie te, kiedyś małe i zagubione w górach dziś w wskutek szybkiego rozwoju i rozbudowy zaczynają zrastać się w jedną całość.
W obu wsiach znajdują się cerkwie łemkowskie, obie pochodzą z XIX wieku, obie noszą te same wezwanie: Świętego Dymitra Rycerza i Męczennika.
Różnią sie jednak bryłą i kształtem. Cerkiewka szczawnicka jest mniejsza choć smuklejsza, złocka większa i obszerniejsza. Dwie cerkwie są położone na tyle blisko siebie że można stojąc przy jednej dojrzeć drugą.

Święty wielki męczennik (gr. megalomartys, cs. wielikomuczenik) Dymitr z Salonik, obok świętych: Jerzego, Teodora Stratelatesa i kilku innych, zaliczany jest do grona żołnierzy męczenników. Na ikonach umieszczanych w ikonostasie ukazywany jest zwykle bez broni, ubrany w prostą tunikę, jako ten który żłożył świadectwo wiary w Chrystusa, na innych ikonach czczonych przez wiernych bywa przedstawiany w stroju wskazującym na to iż był żołnierzem.

Święty Dymitr zginął jako męczennik na początku IV wieku podczas prześladowań chrześcian za panowania cesarza Dioklecjana.
Wedle relacji o jego męczeństwie, Maksymilian miał wyznaczyć młodego Dymitra na urząd prokonsula, nie wiedząc o tym że jest on chrześcianinem. Zamiast wypełniać rozkazy cesarskie, nakazujące wymordować wszystkich chrześcian w Salonikach, Dymitr zajął się pracą ewangelizacyjną.
Aresztowany i wtrącony do więzienia został ostatecznie, na rozkaz Maksymiliana, przebity włócznią.
Uroczystość świętego Dymitra obchodzona jest 26 października / 5 listopada.

---

Cerkiew parafialna greckokatolicka pw. św. Dymitra Rycerza i Męczennika pochodzi z II. poł. XlX w.
Obecnie jest to kościół rzymskokatolicki. Wzniesiona została zgodnie z tradycją budownictwa cerkiewnego przez budowniczego Kondracza.

W dachu nad nawą znajduje się ośmioboczny bęben przykryty kopułą z wieżyczką o podwójnej ślepej latarni. Wnętrze świątyni nakryte pozorną kopułą i stropami. Polichromia prezbiterium pochodzi z roku 1876.

W wyposażeniu cerkwi zwraca uwagę kompletny ikonostas w stylu barokowym namalowany w XIX w. przez Bogdańskich ze Lwowa a także obrazy z przełomu XVIII i XIX wieku, barokowy krucyfiks z XVIII wieku w bogatym obramieniu snycerskim oraz stacje Drogi Krzyżowej wykonane w 1980 r. przez Józefa Kuczaja, rzeźbiarza ludowego z Kąclowej.

---

Cerkiew filialna greckokatolicka pw. św. Dymitra Rycerza i Męczennika wzniesiona prawdopodobnie z roku 1841 to dziś kościół rzymskokatolicki.

Wieża jest zwieńczona baniastym hełmem z pozorną latarnią. Dachy nad nawą i prezbiterium, łamane uskokowo, zwieńczone baniastymi wieżyczkami z latarniami pozornymi.
Wnętrze nawy i prezbiterium nakryte jest łamanymi uskokowo kopułami namiotowymi. Polichromia pochodzi z 1936 r., a wyposażenie świątyni z XVIII-XIX. Wewnątrz cerkwi znajduje się ikonostas z kompletem ikon, pochodzący z XVIII/XIX w.

W późnobarokowych ołtarzach bocznych z 1729 r. umieszczono m.in. obraz Przemienienie Pańskie oraz ikonę Opłakiwanie Chrystusa z początku XVIII wieku.
Dzwon cerkiewny pochodzi z roku 1707.

Komentarze

Zobacz także

Kolonia robotnicza w Rudzie.

Dominikowo czyli rozprawa chodzieska.