Opactwo w Sulejowie.

Sulejów, miasteczko pomiędzy Opocznem a Piotrkowem Trybunalskim. Wracamy do domu obżarci i nieruchawi - takie oto są następstwa zabaw weselnych. By weekend nie okazał się całkiem przesiedziany za stołem, przeżarty i przepity, zatrzymujemy się w Sulejowie na krótkie zwiedzanie. Nasz wybór pada na pozostałości klasztoru cystersów mieszczące się w Podklasztorzu, niegdyś samodzielnej miejscowości , dziś części Sulejowa. Udaje się nam zwiedzić romański kościół p.w. Świętego Tomasza Kantuaryjskiego. Kościół ten jest ciekawym zabytkiem albowiem zachował się do dzisiejszych czasów w przeważającej części niezmieniony i nieprzebudowany. Zachowana została romańska bryła budowli, portale wejściowe, rozeta nad portalem oraz wiele romańskich elementów wykończenia wnętrza takich jak kolumny, ich głowice czy sklepienia naw i transeptu.

Opactwo w Sulejowie.

Fundacja klasztoru miała miejsce rzekomo w roku 1176, najprawdopodobniej jednak dopiero kilkanaście lat później. Dokonał jej książę Kazimierz II Sprawiedliwy, sprowadzając zakonników z opactwa Morimond w Burgundii (obecnie w Szampanii) i przeznaczając im ziemie położone nieopodal przeprawy przez Pilicę w Sulejowie. Inicjatywę księcia wsparli, także finansowo, biskup krakowski Fulko oraz arcybiskup gnieźnieński Piotr Łabędź, szczególnie zasłużony opiekun konwentów cysterskich. Legenda o powstaniu klasztoru mówi o polowaniu księcia Kazimierza w porastającej tę okolicę puszczy. Książę miał się podczas pogoni za jeleniem odłączyć od drużyny. Tymczasem nadeszła silna burza. Szukającego – wśród wichury, błyskawic i zacinającego ulewnego deszczu – otuchy w modlitwie księcia dobiegł z nieba głos: "Zbuduj w tym miejscu kościół, a doprowadzę cię do sług twoich". Słysząc to, książę padł na ziemię i przyrzekł spełnić wolę Bożą. Gdy wstał, ujrzał wokół siebie dwanaście lwów, które doprowadziły go do dworzan. Na pamiątkę tego zdarzenia miano umieścić w kościele dwanaście rzeźb lwów. Kazimierz Sprawiedliwy przekazał cystersom wieś Sulejów, leżącą na szlaku handlowym łączącym północ i zachód Europy z Rusią. We wsi była komora celna, przy której funkcjonował spory targ, zatem posiadłość ta przynosiła niemały dochód. Cystersi dostali od księcia także kilka innych wsi, a leżące nad Nerem wsie Kępa, Mianów, Puczniew, Piotrów i Stefanów przekazał niezidentyfikowany komes, którego imię jest zapisane jako "Raslaus". Do fundacji klasztoru przyczynił się też rycerz Bałdrzych, nadając swą wieś Bałdrzychów wraz z istniejącym kościołem. W sumie klasztor otrzymał jedenaście wsi, dochody z trzynastu (przekazane przez biskupa krakowskiego i arcybiskupa gnieźnieńskiego), regalia z komory celnej w Sandomierzu (skóry bobrowe oraz sól), targ w Sulejowie oraz kilkudziesięciu niewolnych, których status klasztor zmienił na przypisańców. Kilka lat później zakonnicy dokonali komasacji gruntów, wymieniając z księciem wsie, co doprowadziło do uzyskania dwóch zwartych kompleksów dóbr, wokół Sulejowa i Bałdrzychowa. Konsekracja pierwszego kościoła klasztornego według miejscowej tradycji odbyła się 8 sierpnia 1178 roku.

Przydatne linki:

• Opactwo w Sulejowie na Wikipedii.
• Oficjalna strona Cystersów w Sulejowie.
• Opis opactwa na stronie zamkipolskie.com.