Olsztyn. Niedziela na Jurze.

Tym razem niedzielna wycieczka na Jurę Krakowsko-Częstochowską. Okolica znana i zwiedzana już wcześniej. By uniknąć tłoku i nerwowości przy parkowaniu auta podjeżdżamy do Zrębic. Tu miejsca jest dużo. Trasa przez Sokole Góry, Górę Biakło na Zamek w Olsztynie to całkiem przyjemny spacer. W Olsztynie popas i obiadek w knajpce, Bąbel kąpie się w fontannie w ogródku restauracyjnym - nie mógł sobie tego odmówić. Wracamy do Zrębic północnym skrajem Sokolich Gór.

Rezerwat przyrody Sokole Góry – leśny rezerwat przyrody, położony na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, na południe od wsi Olsztyn w gminie Olsztyn (województwo śląskie).
Rezerwat został utworzony w roku 1953 i zajmuje powierzchnię 215,95 ha i jest drugim po Dolinie Racławki największym rezerwatem na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej.
Rezerwat stanowią wzgórza wapienne (m. in. Góra Pustelnica - najwyższe wzniesienie około 400 m n.p.m., Puchacz, Donica, Karzełek, Knieja, Jodłowa, Setki) z bogatymi formami krasowymi (na powierzchni i podziemne – jaskinie: Olsztyńska i Wszystkich Świętych, Komarowa, Maurycego, Pod Sokolą Górą, Studnisko i inne). Jaskinie są wykorzystywane przez liczne gatunki nietoperzy jako miejsce hibernacji (snu zimowego). W Jaskini Studnisko znajduje się również kolonia rozrodcza (letnia) nocków dużych. Jest to jedna z dwóch w Polsce kolonii rozrodczych nietoperzy zlokalizowanych pod ziemią – na północ od Alp i Karpat kolonie takie formują się zwykle na strychach budynków lub (w przypadku innych gatunków) w dziuplach drzew. W Jaskini Pod Sokolą Górą znalazły swoją ostoję dwa gatunki chrząszczy (Choleva aquilonia gracilenta i Catops tristis infernus), będące reliktami ostatniego zlodowacenia. Korzystają one z utrzymującej się tam przez cały rok temperatury +3 °C. Chronione są też lasy (buczyna sudecka i storczykowa oraz grąd) porastające zbocza wzgórz. (źródło: Wikipedia)

Zamek Olsztyn - Pierwsza wzmianka o zamku olsztyńskim, wtedy identyfikowanym jako zamek w Przemiłowicach, pochodzi z 1306 r., a zawarta została w aktach drugiego procesu biskupa krakowskiego Jana Muskaty, wytoczonego mu w 1306 r. przez arcybiskupa gnieźnieńskiego, Jakuba Świnkę. Z tego też powodu w 2006 r. obchodzono Jubileusz 700-lecia Zamku Olsztyńskiego.

Pierwsza wzmianka o Zbyszku, burgrabim olsztyńskim pochodzi z 1349 r. Istniejącą od drugiej połowy XIII w. strażnicę rozbudował w XIV w. Kazimierz Wielki jako jeden z najbardziej warownych zamków na pograniczu śląsko-małopolskim. Według tradycji za jego panowania więziony był w zamku wojewoda poznański Maćko Borkowic, który zmarł w niej skazany na śmierć głodową za zorganizowanie spisku przeciw królowi. Według podań duch wojewody, jęki, brzęk kajdan i zawodzenia do dziś mają straszyć w okolicy zamku.

W 1370 r. król Ludwik Węgierski przekazał Olsztyn z ziemią wieluńską w lenno swemu siostrzeńcowi, księciu opolskiemu Władysławowi Opolczykowi za popieranie swych planów dynastycznych. W 1391 r. Władysław Jagiełło po tygodniowym oblężeniu zdobył zamek i przywrócił go Koronie. W 1406 r. podgrodowa osada nazywana wówczas Olsztynkiem została siedzibą starostwa. W 1488 r. Kazimierz IV Jagiellończyk nadał jej prawa miejskie. W XV w. zamek odegrał znaczącą rolę przy odpieraniu napadów ze strony książąt śląskich. W tym czasie został rozbudowany, potem był kilkakrotnie przebudowywany z powodu kruszenia się murów wskutek osuwania się skał. W 1552 r. Olsztyn uzyskał przywilej na targi i jarmarki. Miasto nigdy nie rozwinęło się ze względu na nieurodzajną, piaszczystą glebę oraz położenie z dala od szlaków handlowych.

W 1587 r. atakowany był przez wojska austriackie arcyksięcia Maksymiliana, pretendenta do tronu polskiego. Dowódcą załogi był wówczas starosta Kacper Karliński. Jego porwany kilkuletni syn wraz z piastunką wystawiony został pod zamek na pierwszą linię ognia. Obrona się powiodła, z poświęceniem jednak życia syna dowódcy. Doszło też do zniszczeń zamku. Wydarzenie to znalazło swój wyraz w twórczości Władysława Syrokomli i Aleksandra Fredry.

W 1656 r., w czasie potopu, Szwedzi zrujnowali zamek i spalili miasto. Był to początek jego upadku. W latach 20. XVIII w. rozebrano duże fragmenty dolnych partii zamku. Do końca tego stulecia przetrwało starostwo olsztyńskie. Wkrótce także odebrano Olsztynowi prawa miejskie. (źródło: Wikipedia)